Tôi sẽ bàn tiếp tới vấn đề này ở phần sau. Một trong những cách lý giải hợp lý đó là nền văn hoá Nhật Bản không chịu ảnh hưởng bởi lối suy nghĩ của những người Hy Lạp, do những thầy tu thời Trung cổ xây dựng nên nhằm bài trừ những người không theo dị giáo. Có những người không đủ khả năng đưa ra những nhận xét mang tính đóng góp mà chỉ luôn đi trỉ chích ý tưởng của người khác.
Một chức năng vô cùng quan trọng của chiếc mũ đen tư duy là chức năng đánh giá rủi ro. …Những số liệu đó không phải là những số liệu lúc trước anh vừa cung cấp. Nếu chúng ta đặt những ý tưởng này lên bản đồ, chúng ta đã tạo ra cho mình cơ hội chọn hoặc vác bỏ ý tưởng đó hoặc cố gắng để chứng tỏ những lợi thế của ý tưởng.
Hai là: một vài nghiên cứu thị trường gần đây đã chỉ ra rằng mọi người lựa chọn thịt gà tây bởi họ quan tâm tới hàm lượng cholesterol trong thịt. Sử dụng thường xuyên chiếc mũ xanh tư duy góp phần thúc đẩy đưa tư duy sáng tạo vào lối tư duy thường lệ của mọi người. Chúng ta hiếm khi nhìn thấy con thiên nga đen bởi chúng chỉ chiếm một số lượng quá nhỏ bé.
Chúng ta cần cố gắng để gọt dũa ý tưởng để biến nó thành một ý tưởng có thể sử dụng được. Đây là dấu hiệu để nói cho người đó biết rằng anh ta có lối suy nghĩ quá tiêu cực. Tôi đã từng tham dự rất nhiều cuộc họp mà nhiều thành viên tham gia đóng góp những ý tưởng hết sức sáng tạo.
Và tư duy mới lạ chính là một cách nhận thức theo hướng cố gắng làm thay đổi những khuôn mẫu tư duy sẵn có. Ông nêu ra một ý tưởng mới. Tại thời điểm kết thúc, tất cả các quyết định đều thực sự là “chiếc mũ đỏ”.
Những ý tưởng khích động đưa ra cũng có thể là những ý tưởng hết sức nghiêm túc. Một ý tưởng mới có thể bị bác bỏ ngay, bởi thoạt nghe chúng ta thấy quá nhiều nhược điểm và ít ưu điểm. … Chúng ta chẳng có gì tiến triển cả.
Kết luận kiểu như trên lại không được cho là phù hợp theo tư duy chiếc mũ trắng, trừ khi nó được mọi người ủng hộ bằng cách đưa ra nhiều ví dụ tương tự đã xảy ra. Với lối tư duy đồng thuận, hai quan điểm đó sẽ cùng được xem xét và chọn lựa. Chúng ta hãy đảo ngược vấn đề.
Lối tư duy chiếc mũ vàng thiên về cách tư duy lạc quan. Nhiều người nói với tôi rằng họ thích sự tranh luận bởi vì thông qua các cuộc tranh luận họ chứng tỏ được sự thông thái của mình. Cũng là điều không thực tế khi duy trì sự chuyển dịch mũ tư duy và đưa ra sự tổng kết sau khi sử dụng mỗi chiếc mũ.
Khả năng sáng tạo của tư duy là một nét đặc trưng của lối tư duy mũ xanh lá cây, chiếc mũ mà chúng ta sẽ nghiên cứu ở chương kế tiếp. Chúng ta có thể cung cấp những loại găng tay như thế nào ư? Ngoài găng tay để giữ ấm,còn loại găng tay phục vụ việc sửa chữa ô tô, lấy thức ăn, phục vụ làm việc nhà. Chúng ta lại trôi giạt trở lại các khuôn mẫu tư duy cũ.
Chiếc mũ được sử dụng để biểu thị lối tư duy, và bạn phải tuân theo lối tư duy đó. Tôi tin rằng chúng ta hoàn toàn có thể xem xét chúng dưới cùng một chiếc mũ tư duy bằng ngôn ngữ biểu đạt là cảm giác, mặc dầu chúng có bản chất khác nhau. Những nguyên tắc mới có thể được thiết lập ngay cả khi thực tế chưa đủ sức bao bọc chúng.