Tiếp theo chúng ta sử dụng chiếc mũ đen để xem xét kỹ lưỡng những rủi ro, nguy hiểm và thâm hụt. Đối ngược lại, chính những cảm xúc được đưa ra kèm những lập luận lôgíc nguy hiểm hơn nhiều so với những xúc cảm đơn thuần của chiếc mũ đỏ. Cũng có thể là người chủ toạ là một người mà bản thân người này không có đầy đủ kỹ năng cụ thể trong giám sát tư duy.
Bạn căn cứ vào những yêu cầu cụ thể để kết hợp những chiếc mũ sao cho phù hợp. Một danh sách các danh từ thường dùng lại dễ sử dụng hơn so với mục từ trong một cuốn từ điển. …Có lẽ mọi người không cảm thấy thích thú với việc đi du lịch bởi vì khoa học công nghệ ngày nay đã quá phát triển và mọi người có thể có nhiều phương thức giải trí hiện đại ngay tại nhà.
Đây chính là mục đích sử dụng sự khích động. Ví dụ, chúng ta muốn sử dụng một từ để biểu đạt một quyết định không dứt khoát và một từ khác để biểu đạt trạng thái từ chối không dứt khoát, thì từ "nghi ngờ" mang ý nghĩa quá phủ định. Màu xanh da trời cũng giúp chúng ta liên tưởng đến một sự kiểm soát công tâm và vô tư.
Từ ngẫu nhiên ta chọn là từ con ếch. Nhưng trong một thế giới thay đổi, sự việc hiếm khi xảy ra như trước. Chúng ta đã đưa ra rất nhiều ý tưởng thú vị nhưng chẳng có ý tưởng nào trong số chúng liên quan đến trọng tâm ban đầu.
Chiếc mũ được chọn, và mọi người xem xét sự việc theo hướng đó. Khi không cần thiết phải yêu cầu chiếc mũ tư duy cụ thể nào, chúng ta cũng không cần thiết phải cho rằng mỗi nhận xét cần được sắp xếp vào chiếc mũ tư duy này hay mũ tư duy khác. Liệu phương án dùng ống dẫn nước đó về thị trấn có là một phương án khả thi?
Lối tư duy mũ xanh xác định nhiệm vụ từ đây sẽ được thực hiện. …Tôi có cái nhìn rằng mỗi trường nên có một môn chính riêng để dạy cho trẻ ở trường. Giờ chúng ta chuyển trọng tâm từ những người thắng cuộc sang những người thua cuộc và chúng ta sẽ nhanh chóng nhận thấy rằng 131 người tham dự sẽ phải thi đấu 130 trận để tìm ra một người thắng cuộc.
(Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể chỉ ra một vài công ty đã hoạt động như vậy nhưng lại thu được thành công trong kinh doanh). Nhưng bất cứ một quyết định sáng suốt nào cũng thể hiện xúc cảm vào thời điểm đưa ra quyết định cuối cùng. Với vai trò định hình ý tưởng, chiếc mũ đen chỉ ra những mặt hạn chế của ý tưởng để từ đó những yếu điểm được sửa chữa cho phù hợp.
Đó là dấu hiệu đòi hỏi anh ta phải suy nghĩ tích cực. Bởi vì tại thời điểm chúng ta đưa ra kết luận, chúng ta đã dựa vào kinh nghiệm của bản thân từ trước đến giờ. Mà sử dụng phương pháp này cũng gây ít tranh cãi hơn.
Nhưng có lẽ chỉ trong lĩnh vực chính trị, các chính trị gia mới có cách chuyên gia đủ tốt và tận tâm để tạo cơ hội cho cách nàh lập pháp thực hiện vai trò đó. Như vậy sự trung lập của màu sắc, khiến chúng ta dễ dàng bộc lộ quan điểm. Ví dụ, tiêu chí khung ở đây có thể là những “Ý tưởng với mức chi phí thấp” hoặc “những ý tưởng dễ thử nghiệm”.
Nhưng kết quả mà chúng ta thu được thật đáng để chúng ta thử làm điều này. Do vậy, xét cho cùng thì mục đích của việc bày tỏ quan điểm là việc cảm xúc được biểu lộ. Một chuẩn mực có thế có giá trị nhất định đối với bên này, trong khi đó nó lại có giá trị rất khác với bên kia.