Tư duy mũ đen cũng có thể sử dụng để thách thức giá trị của những phương án thay thế, những phương án hoàn toàn có thể sử dụng được. Khi sử dụng chiếc mũ xanh da trời vào thời điểm kết thúc, chúng ta có thể sử dụng những kỹ thuật đưa ra quyết định đặc biệt nếu điều này là cần thiết. … Dưới sự bảo hộ của chiếc mũ xanh, tôi có đề xuất chúng ta sa thải bộ phận bán hàng.
Với những cuộc họp kiểu như vậy, một vài quan điểm ban đầu đưa ra sẽ được thêm bớt, phát triển, nhưng sau đó mọi người sẽ sa đà vào tranh luận. Có 6 hướng để xem xét sự việc: Thông tin, cảm xúc, tìm kiếm ý tưởng mới, sự cẩn trọng, và tìm kiếm ích lợi. Bởi rốt cuộc, nếu mọi người không có sự nhiệt tình với ý tưởng, thì cho dù ý tưởng đó có tốt đến đâu, nó cũng khó có thể thành công.
Anh phải nói cho chúng tôi biết tại sao ý tưởng đó không phù hợp. Anh Jones, hãy sử dụng chiếc mũ trắng để trả lời câu hỏi này? Nhưng chất lượng của bất kỳ một quyết định nào cũng phụ thuộc rất nhiều vào việc những người quyết định có thể đưa ra những phương án thay thế như thế nào.
Giai đoạn kế tiếp là thời gian sử dụng chiếc mũ vàng tư duy: chúng ta cần có cái nhìn tích cực và phát triển đối với ý tưởng đã được chọn lựa; chúng ta cần có những đánh giá tích cực và tìm kiếm những giá trị và lợi ích ủng hộ ý tưởng đó. Tuy nhiên, chính những tình cảm đó vẫn luôn được thể hiện dưới vỏ bọc là những lập luận lôgíc. Đầu tiên, đó là những cảm xúc cơ bản như: sự sợ hãi và không thích tới những cảm xúc phức tạp hơn như sự nghi ngờ.
Chúng ta cần sự sáng tạo bởi vì chúng ta nhận thấy sự việc có thể được tiến hành theo cách dễ đàng và đơn giản hơn. Thông thường, khi hai người có hai quan điểm khác nhau, tranh luận sẽ nổ ra. Phương thức tư duy dựa trên những tranh luận sẽ phát huy hiệu quả nếu có một người cầm trịch vững vàng.
Ban đầu điều này dường như được áp dụng còn vụng về nhưng cùng với thời gian nó trở thành điều tự nhiên khi đưa ra một yêu cầu về chiếc mũ. Và để hoàn thành "chiếc bản đồ" như vậy, lối tư duy chiếc mũ đỏ đóng góp một phần quan t:rọng. Trong một cuộc họp, ai cũng muốn được tham gia, được chú ý, được cống hiến, và cách dễ nhất để cống hiến là đưa ra những nhận xét kiểu: «đúng vậy …nhưng…» một ý tưởng được đưa ra hợp lý tới 95%, nhưng mọi người lại có khuynh hướng chú ý tới 5% ít hợp lý hơn đó.
Nếu chúng ta có thể nêu tên được những lý do, thì liệu chúng ta có tin vào những phán đoán trực giác đó? Cấp độ của sự chắc chắn trong lối tư duy được phân cấp từ những suy nghĩ tích cực thái quá tới những suy nghĩ logic mang tính thực tế. Mọi người hãy sử dụng chiếc mũ vàng để đưa ra một vài nhận xét.
Trong khi đó, có biết bao điều mà ta còn chưa biết. Nền tảng của lối tranh luận truyền thống chỉ ra điều gì là trái ngược và mâu thuẫn với nhau. Bản thân nó phải là những lập luận có nghĩa.
Chúng ta có thể tăng giờ làm thêm hoặc tuyển thêm công nhân. Trong trò chơi cờ bạc thì khả năng trực giác lại thường xuyên đem đến những thất bại. Nếu hiểu theo nghĩa này, chúng ta có thể gây ra một sự lộn xộn.
Và nếu không thể đưa ra một quyết định, chiếc mũ xanh da trời tại thời điểm kết thúc sẽ chỉ ra rằng tại sao không thể làm điều này. Đôi khi trong những cuộc thảo luận, bạn nên sử dụng chiếc mũ đỏ sau khi đã sử dụng chiếc mũ xanh da trời tại thòi điểm kết thúc. Chúng ta không thể cùng một lúc suy nghĩ hiệu quả cả 2 khía cạnh của vấn đề.