Bạn trai mắc nó, sức khỏe kiệt quệ ngó thấy: toàn thân gầy ốm, nước da vàng bủn, mặt nhiều nếp nhăn, mắt hoa mờ, tai ù, tim đập nhanh và không đều, vai rút, gối run. Chú ý hiểu theo nghĩa tâm lý học là tạo một thinh lặng trong tâm hồn, tập trung tinh thần, tập trung tinh thần vào vấn đề quan sát, suy nghĩ, hiểu biết hay giải quyết. Cái buồn của họ hiu hắt, nhẹ nhàng mà bảng lảng như thu về trong lòng người cô phụ.
Nói theo tâm trạng của một thi sĩ nọ thì họ muốn ôm trời nhưng e ngại đuối sức. Bạn thấy lòng đơn giản của họ bị đánh cướp đi nhiều quá. Tôi có mục đích muốn bạn suy nghĩ về cái bẫy của tâm tình mạnh như vũ bão, như tử thần ấy.
Trước mảnh gương, họ bất mãn nhiều hiện tượng tự nhiên của thân xác họ. Những khi nhìn con thơ, họ thấy thấp thoáng hình ảnh người bạn lòng mà ngày xưa nâng khăn sửa trấp cho họ. Vì bẩm phú bạn trai quá thiên trí mà ít thiên cảm nên khi sống nhiều về nội tâm, khi bận rộn về tinh thần, khi được huấn luyện về ý chí, gương mặt họ trầm tĩnh, tướng tá họ trầm mặc, lời nói họ tiết kiệm, cử chỉ họ cân đo.
Song dù sao thái độ quân tử của họ cũng đáng quý mến. Có khi cũng sắc xảo biết: của mình, nên yêu nó ngay lúc nó là một bào thai.
Chương nầy tôi viết riêng cho bạn trai với dụng ý công lực với họ xây cho họ cuộc đời tốt đẹp. Mùa thu cây lá khóc. Còn dễ bị kẻ khác, trong đó có bạn gái, dẫn dụ thì bạn trai đích thị là có dòng máu của Từ.
Mà riêng về mặt lý trí, tôi phải công bằng nhận sự ưu thắng của họ. Đi từ những nguyên tắc luân lý nói trên, người ta sang qua lãnh vực khoa học: tôi muốn nói về sự sinh sản. Ngày xưa chế độ gia đình cứ trói buộc sự khai trí của bạn gái một phần nào, nên ở nhiều lĩnh vực trí thức họ vắng bóng.
Hình như tinh thần họ bị lỏng lẻo. Không phải họ không có những tâm tưởng tân kỳ, nhưng lòng họ không để ý tìm những sự phiền toái. Trong cái phức tạp ấy có mâu thuẫn có thay đổi bất ngờ.
Họ hay đánh lộn với anh chị em trong nhà, vô lễ với thầy, ra đường nghinh ngang, một phần lớn là trọng danh dự nhiều khi cách mù quáng. Trong gia đình, giúp cha mẹ làm những việc gì cần can đảm thì bạn trai đắc lực. Không phải họ chỉ hồi tưởng những thú ái ân, mà vì giàu lý trí, ký ức họ thường quay lại trong đầu óc những kỷ niệm pha màu sắc ân nghĩa.
Có thể nói một phần nào tình phụ tử được lồng kiến qua tình vợ chồng. Vào những chiều thu cô độc họ lấy ra đọc như người đọc kinh nhựt tụng. Họ chia sớt đời sống với bạn mình bằng những câu chuyện hay bằng thư từ.
Họ kê chứ không phải không, nhưng để cục gạch nằm nửa trong nửa ngoài. Điều nầy không lạ: họ yêu vì bảntính họ thèm yêu. Nói vậy không phải bạn trai cần bắt chước những góc cạnh yếu hèn của phụ nữ.