Nhưng sao tôi vẫn hồ nghi kẻ có cốt tủy kỳ dị khó sửa quá. Giá người ta để ý đ ào luyện họ về phương diện nầy thì xã hội chắc có khá đông nhân tài kinh bang tế thế hơn. Nhứt là vì trong vòng hai thế kỷ chót, người ta quá lạm dụng lòng hăng say của tuổi trẻ, tình yêu cuồng nhiệt cùng chí hy sinh dời non lấp biển của nó nên ta thấy có vô số thanh niên điên cuồng sống trong sự hứa hẹn mờ ảo và hư hỏng cuộc đời khi thấy các mộng của mình hoặc héo đi hoặc vẫn còn là mộng.
Cũng nên cho chính bạn trai biết khía cạnh ấy của tâm hồn người cha, để tâm hồn họ vừa có sẵn tình mến mẹ hầu được hiếu thảo đầy đủ hơn khi biết quý mến cha họ cách sâu xa. Cha mẹ nên cho họ đi thăm bác sĩ và để ý lo cho sức khỏe của họ. Vào buổi dậy thì được lôi cuốn bởi những mộng lớn về tương lai họ còn hiếu động hơn nữa.
Họ rất đạo hạnh nữa. Bạn có thấy cuộc đời bạn trai niên thiếu là một tràng mộng xuân không? Đừng ai hỏi đời sống nội tâm. Vừa nói chuyện với ai, họ vừa chia trí coi tay có bụi bị bám không, móng tay có đóng đất không.
Tuy suy nghĩ như vậy, tôi không dám quả quyết đ àn ông là phái yếu về quan điểm nầy. Một lương tâm lành mạnh được huấn luyện trong lò tôn giáo, như trong công giáo chẳng hạn, lúc thối tiền lộn, lấy dư của kẻ khác năm cắc bạc là lo âu, bối rối. Đức tin là siêu lý được yểm trợ bởi lý trí.
Có lắm bạn trai mất đi nét mặt non nớt, êm diệu của thời măng sữa. Họ chăm sóc mái tóc, họ cạo mặt, cắt móng tay và chuyên chú trang sức được chừng nào hay chừng ấy. Hồi nhỏ họ thích nghe chuyện ma, chuyện của Jules Vernes, Tấm Cám.
Điểm nầy tôi bàn chu đáo ở chương sau. Lúc làm hiệu trưởng một trung học đường nọ tôi thấy có lối năm sáu nữ sinh mến cách đặc biệc một giáo sư kia cótính chuyên môn kỳ cục. Nếu họ không khờ dại lục phá như con nít cũng rong chơi, làm việc nầy, việc nọ.
Đời tốt đẹp là đời phục vụ một chân giáo. Khuyết điểm nầy nếu không được đề phòng có thể làm hại cho suốt đời bạn trai, mấy lúc họ hăng say nông nỗi như vậy, họ quyết định về tương lai họ thì sao. Họ chưa thấy rõ hình bóng gia đình đâu và hay tự nhủ: gia đình! Để lớn đã.
Chương trình gieo chân lý trong dân tộc, đồng loại còn bao la lắm, thưa bạn. Thì tôi đã nói đ àn ông có bản chất bội bạc. Đã hăng hái thì hiếu động.
Đến khi hay được miệng hùm nọc rắn thì thân liễu còn gì. Cứ quan sát cách đối xử của cha, trong nhà đối với mẹ thì biết. Trong nhiều tác phẩm nhất là trong người bản lĩnh, tôi nói thời đại ta ai cũng thấy cần những đầu óc già giặn để xây dựng nhưng lại người ta ưa sống trẻ, quảng cáo trẻ, nỗ lực tìm mọi phương cách cho mình trẻ.
Họ chấp tay sau đích đứng xa xa coi con trẻ rượt bướm. Trong tâm lý bạn gái tôi đã nói bạn gái tự nhiên được phú bẩm thiên về những vật cụ thể, những hình ảnh là các điều kiện giúp cho trí tưởng tượng hoạt động, nên họ giàu có về tài năng nầy. Thỉnh thoảng lấy tay thăm mái tóc coi có rối bậy không? Vừa nói vừa liếc áo quần coi.