Người ta thường bắt gặp họ một mình đứng cô đơn gần một dòng nước đang lững lờ trôi, hay thả hồn theo cánh bướm non để lo nghĩ về tương lai. Tôi chỉ muốn bạn đề phòng ngón tay phá hoại của Sa tăn. Nam giới có không ít người thày lay, đòn sóc có hạng.
Còn họ nghĩ sao nói vậy. Họ tự ý dập tắt tiếng lòng, hy sinh đi một trái tim của một cá nhân để chiếm hữu bao nhiêu tâm hồn cần họ cứu rổi và nhất là để chiếm hữu Thượng đế là đấng toàn chân, toàn thiện, toàn mỹ, toàn phúc. Họ muốn khôn ngoan, già giặn mà rất ghét tuổi già.
Nhưng tôi muốn nói thẳng cái xương sống của nó, cái lý do tồn tại của nó là phương thế giúp người nam nữ cộng lực với tạo hóa phổ truyền nhân loại. Vì thiếu tính giáo dục sáng suốt, có nhiều bạn trai sau thời gian biết việc xuất tinh không phải là thứ bịnh, hay rờ mó đến cơ quan sinh dục của mình để làm nhục thú. Mà từ chỗ phẫn uất đến chỗ phản động chỉ còn một bước gần.
Mấy tiếng ấy, thưa bạn, có thể đặt vào đại đa số đầu lưỡi đ àn ông trước thái độ mai sầu liễu ủ ăn năn khóc lóc của đàn bà. Bất tiện họ bẻ miệng ra bất tuyện. Tôi thấy khó khuyên bạn hết buồn vì ngày xưa tôi cũng có những phút giây mà lòng nghe ngao ngán như bạn.
Nhiều cậu trai ăn, uống, chơi giỡn với bạn bè khi thấy bạn gái bất kể. Muốn thấy thiên địa đổi đời thì coi cái bếp của họ. Chúng ta cố gắng làm nổi bậc khía cạnh tâm lý tâm lý mà bạn trai để bạch lộ trong cuộc sống xã hội muôn mặt của họ.
Mà lại bị những mặc cảm trên ngăn trở, thành ra họ nhút nhát. Nó cọng lực với thinh lặng, phụ họa với buồn chán tấn công tâm hồn ta như một thứ rắn độc rút rỉa nội tâm ta. Nhưng nếu cứ học hành thất bại mà không có nghề nào bỏ túi khi ra đời chạm những thực tế tôi sợ té vào trường hợp Đức Giê Su nói trong Phúc âm thư: cuốc đất thì không nổi mà ăn thì hổ ngươi.
Họ cũng bất mãn cái gì đang có vì chán nhàm. Họ buồn tiếc vì tại sao chồng mình trong buổi sơ giao có vẻ thùy mị hiền lương mà sau những ngày tân hôn tuần trăng mật lắm lúc hung ác quá. Thái bình đã về với non sông rồi vấn đề trọng yếu kiến quốc.
Có khi không ngay mấy lúc ấy, mà lúc họ ở một mình. Lòng ngây thơ đến khờ dại của một số lớn thiếu nữ là miếng đất để họ thí nghiệm tình ái. Văn hào Nga Tolstoi tự thú rằng người yêu trên những chim se sẻ.
Cũng bởi hiểu biết hai lối yêu của nam và nữ, người ta không lấy làm lạ tại sao ít nghe bạn gái làm bậy bị bạn trai mắng mà ngược lại thì thường như cơm bữa. Họ cướp lời để nói cơ hồ như không muốn được nghe mà chỉ thèm được nói. Nhưng trong khuyết điểm ấy như đống cát sạn, tôi thấy nhô lên hột ngọc nầy.
Họ cần lẽ phải, một thứ lẽ phải được trình bày để tâm phục hơn là lý phục. Những bạn trai mà tinh thần lành mạnh xử đối với bất cứ ai đều tỏ ra mình có giá trị. Một Phao lo, một Vincent de Paul, một Phan văn Minh chẳng hạn.