Rán tỏ ra là một đạt nhân về vấn đề ấy. Vả lại nếu tôi nghĩ tới chuyện cũ hoài, chắc tôi không thể sống lâu". Tôi xin trả lời rằng mệt mỏi sẽ gây ra những ưu phiền, hay nói cho đúng, ít ra cũng làm bạn mất một lợi khí để chống lại những nỗi buồn lo.
Có thể viết cả cuốn sách về chuyện ấy được, nhưng đây tôi xin tóm tắt lại. Sự lo lắng về mất ngủ làm hại bạn nhiều hơn là chứng mất ngủ. Vậy mà phần đông chúng ta hành động ra sao? Ông Thomas Edison đã rất nghiêm trang nói rằng: "Loài người tìm đủ cách để tránh sao cho khỏi mất công nghĩ - cho nên chúng ta dù có chịu hành động như những con chó săn chim, nghĩa là chỉ chạy theo những sự kiện nào chống đỡ cho ý của ta đã nghĩ rồi, và bỏ quên những sự kiện khác đi! Chúng ta chỉ dùng những sự kiện nào biện hộ cho hành động của chúng ta, những sự kiện nào hợp với nghĩa, ý muốn của ta và bào chữa cho những định kiến của ta thôi.
Có nhiều người cần phải ngủ nhiều hơn kẻ khác. Và bản tính của loài người chưa thay đổi thì hãng còn phát đạt cả ngàn năm nữa, nhờ sự bảo hiểm xe, tàu, giầy dép, keo khằn. Bạn không phải trả tiền công.
Thì ra đã quên tắt máy thâu thanh ở bếp. Tôi chỉ cần ngồi tại bàn viết, ngó qua cửa sổ là thấy ngay một nhà mà con quỷ ưu tư đã phá phách làm cho người ta bị chứng thần kinh suy nhược, và một nhà khác có người đàn ông bị bệnh tiểu đường vì quá ưu tư. Rồi về nhà, vẫn khóc như con nít.
Ông già kia đỡ bà lên, an ủi: "Cháu sở dĩ thấy đau là vì cháu không biết dãn gần cốt cho nó nghỉ ngơi. Tôi sống độc thân và chỉ khi nào xỏ kim tôi mới nhớ tới". Chỉ chuyên tâm kiếm sự kiện thôi.
Nhưng khi lờn vài tuổi rồi thì sao? Thì lại nói: "Ước gì tôi tới tuổi trưởng thành". Hồi đó, ông cố làm sao để tỏ ra hoàn toàn đối với mỗi nhân viên làm việc dưới quyền ông. Sau cùng tôi "tốp đợi".
Nếu nhận anh có thể thành một Berlin thứ hai đấy, song nếu anh nhất định theo tài năng riêng của anh thì danh tiếng anh sẽ vang lừng nhất trong nước". Nếu không theo cách ấy mà cứ chống lại với những sự khó khăn trong đời, chúng ta sẽ ra sao? Nếu không chịu "mềm mại như cây liễu" mà cứ nhất định "cứng cỏi như cây tùng" chúng ta sẽ ra sao? Dễ biết lắm. Nhưng cái mặt của chị thực là một tai nạn cho người vác nó.
Nhắc lại việc "dịch Dale Carnegie và viết sách học làm người", cụ Nguyễn Hiến Lê viết trong Hồi kí như sau: Nếu không, tức là đưa cổ cho người ta cứa đấy. "Không có thời gian để lo lắng!" Chính ông Winston Churrchill cũng nói vậy khi ông làm việc 18 giờ một ngày trong những tháng nguy kịch nhất hồi chiến tranh.
Đừng lo trước về tương lai. Tôi dùng hết cả tâm lực trong công việc của tôi. Mùa xuân năm 1938, tôi đến bán ở gần Versailles [7].
Nếu anh tới trễ quá mười phút thì lời hẹn ăn chung bàn của chúng ta sẽ quẳng xuống biển. Chính chàng đã tổ chức trường y khoa John Hoplins hiện nổi tiếng khắp hoàn cầu, rồi làm khoa trưởng ban y khoa tại Đại học Oxford, một danh dự cao nhất trong y giới Anh. Thiệt vậy, đạo Gia Tô giúp ta mạnh khỏe và có hứng thú.