(61) Làm một chứng nhân yên lặng: Là lặng lẽ chú tâm quan sát những gì đang xảy ra ở trong mình và chung quanh mình mà không phán xét, không phản ứng với những gì bạn đang nghe, đang thấy. Có thể là bạn cần những lạc thú trong cảm xúc hoặc sự lợi lộc về vật chất, được công nhận, ngợi khen hay gây được chú ý hoặc cảm nhận về chính mình đượccủng cố thêm qua sự so snáh, qua thành đạt cá nhân, rằng bạn có nhiềi tài sản, địa vị, hoặc kiến thức hơn người kia. Hầu như mọi người ai cũng thường sống theo lối sống này.
Bạn có thể không nhìn ra phút giây ngắn ngủi trong đó bạn rất có ý thức với những gì đang xảy ra, nhưng không hề suy tư. Sự yên tĩnh rất sống động, và sung mãn là đặc tính của chiều không gian này, do đó khi nào bạn đang cảm thấy một sự yên tĩnh dâng trào lên ở nội tâm lúc đọc những dòng chữ trong cuốn sách này, thì đó là lúc hiệu năng của cuốn sách đang tác động lên bạn và dang thoả mãn chức năng của nó – như một vị thầy tâm linh: Cuốn sách này đang nhắc bạn nhớ lại bản chất chân thật của mình và đang soi đường cho bạn trở về với nguồn cội của mình. Tôi phải trở thành một phế nhân! Cuộc đời đối xử với toi quá bất công va bạc bẽo.
Quan hệ giữa người và người có thể giống như ở địa ngục (62). Nhưng trí năng bạn đang cố vẽ vời thành một bi kịch rằng: “Cuộc đời tôi sao khốn nạn thế. Trong những trường hợp này, thái độ “Tôi không muốn giáp mặtvới một hoàn cảnh như thế này!” là một điều không những vô bổ, mà còn có tính chất băng hoại.
Vì thông qua bạn mà thiên nhiên có ý thức về chính mình. “Tôi cảm thấy nhàm chán quá!”. (19) Trốn chạy những gì đang hiện diện: Bạn không muốn đối diện với những gì bạn đang trải qua, như đang bị kẹt xe ở trên đường, hoặc bạn đang trả lời một cuộc phỏng vấn để xin việc làm, hoặc phải tiếp một người mà mình không thích tiếp,… Hoặc dang có khó khăn, có vấn đề với người thân của mình.
Thời Trung Cổ, Thập Tự Giá là một công cụ dùng để khảo tra. Tìm ra được chiều không gian đó sẽ giải thoát bạn, và đời sống của bạn, khỏi những khổ đau mà bạn đã gây ra cho chính mình và những người chung quanh khi “cái Tôi nhỏ bé” - được làm ra bởi trí năng – là tất cả những gì bạn biết về chính mình, điều khiển cuộc đời của bạn. Đây không phải là một cái gì gợi lên sự chú tâm ở trong bạn, và đó là lý do làm cho bạn không nhận ra rằng bạn có khả năng có mặt với những gì đang thực sự xảy ra mà không vướng chút suy tư, nghĩ ngợi gì.
Đó là một trạng thái ý thức tỉnh táo, hoàn toàn sáng tỏ. Suy tư của bạn cắt xén thực tại - cắt thực tại thành những mảnh vụn rời rạc của khái niệm. Đặt sự chú tâm của mình khi bạn đang nhìn vào một hoàn sỏi, một thân cây, hay một con thú không có nghĩa là bạn suy tư về cái đó, nhưng chỉ đơn thuần đặt sự chú tâm vào vật đó, và giữ vật đó trong ý thức của mình.
Trong một quan hệ thân hữu, ta có thể nói với bạn mình: “Tôi trân quý tình bạn của chúng ta bấy lâu nay hơn là chuyện tôi đúng hay anh đúng. Đây chỉ là biểu hiện của cái Tâm vô hình, vô tướng, bản chất chân thực của bạn. Khi bạn chấp nhận một cách hân hoan đôố với “những gì đang hiện hữu” trong đời sống, khi bạn chấp nhận giây phút này nguyên vẹn như nó đang là, bạn có thể cảm nhận được một cảm giác thật khoáng đạt, thanh thoát và an tịnh ở nội tâm.
Đồng thời những điều tôi viết ra đây như một tiếng chuông gióng lên để cảnh giác tình trạng khẩn cấp về tâm linh của con người trong hoàn cảnh hiện nay. Sự thông thái chân chính hoạt động một cách im lặng. Đầu óc của con người, vì luôn luôn muốn biết, muốn hiểu, muốn kiểm soát,…nên thường lầm tưởng rằng ý kiến và quan điểm của mình chính là chân lý.
Nên chú tâm đến khuynh hướng thêu dệt nên một câu chuyện không có thực của trí năng bạn quanh sự mất mát này, trong đó bạn tự gán cho mình vai trò của một nạn nhân. (53) Hãy nhìn những bông hoa kia, xem chúng có mặt và chấp nhận đời sống sâu sắc như thế nào: Tương tự như thế, Chúa Jesus cũng đã từng nói: “Con hãy nhìn những bông hoa huệ kia, chúng không loay hoay mà cũng chẳng nhọc nhằn”, có nghĩa là chúng an trú trong trạng thái an nhiên tự tại. Đa số mọi người ai cũng bị chi phối bởi lòng tham đắm và sợ hãi.
Cho nên khi bạn tự đồng hoá với trí năng và những suy tư không chủ đích ở trong đầu, bạn sẽ dễ dàng cảm thấy nhàm chán, và bất an. Đó à lý do để bạn biết rằng tình thương và sự cao đẹp ở trong bạn sẽ không bao giờ tách rời được, dù những hình tướng bên ngoài của bạn có thể phôi pha. Đó chính là Sự Sống Duy Nhất vô hình tướng.