Tôi hỏi em về tương lai em làm thinh, tôi hỏi thêm, em lắc đầu, tôi hỏi thêm nữa em khóc. Họ trộn nào khăn mũi với tập viết, hình cô nầy cậu nọ với bàn chải, đèn pin, thuốc đau bụng. Cũng đâu có ai bảo tôi là ngốc khi trời đ ùng đ ùng nổi sóng gió mà tôi không cho thuyền ra khơi biển.
Họ ăn nói, có những cử chỉ, thái độ bất đáng trước các bạn gái mà mặt mũi lì lợm. Verlaine trong 15 phút họ thấy muốn thoát tục. Họ chia sớt đời sống với bạn mình bằng những câu chuyện hay bằng thư từ.
Cũng may cây dừa thấp cậu bị tức sơ rồi hết. Người có lương tâm tế nhị không thể tưởng tượng được đời sống ô uế về xác thịt của những nam thanh mà người ta hay gọi là bọn cô hồn. Có khi trong cảnh sống vợ chồng qua những thời gian tân hôn, trăng mật, đ àn ông sống hơi lạt.
Đến giờ bạn phân tiùch tâm lý của Le Cid, của Andromaque: bạn trai vừa ngồi nghiêm vừa khoái thích. Văn hào Nga Tolstoi tự thú rằng người yêu trên những chim se sẻ. Thường người ta xúi thanh niên đả đảo cái gì cũ, nêu lên tinh thần nhựt tân.
Họ không khinh rẻ, phản đối, chia trí đâu. Brizeux muốn vậy nhưng lại làm thi sĩ. Hai lực lượng nầy ảnh hưởng trèo chéo chằn chịt trong bao nhiêu kiểu cách hướng xã của họ.
Nó xô người vô cái chuồng lợn xã hội mà trong đó không có cái gì làm tiêu chuẩn tuyệt đối cả. Nhưng dù nỗ lực đến đâu, sau cùng họ phải nhận chân rằng đã có trên trần gian nầy có một phái mà tạo hóa dành riêng cho sự diễm lệ gọi là phái đẹp. Đã bị xỏ mũi rồi thì đích thị là yếu đuối.
Con người có tự do sử dụng nó hay hướng nó về những lý tưởng tuyệt vời hơn. Họ hồ nghi nhiều kẻ xung quanh chuẩn bị ngạo nghễ họ. Họ để con tim tự do gảy khúc đàn lòng.
Ta giúp họ trừ khuyết điểm ấy rồi giáo luyện họ từ tự ái đến tự trọng để nên người có bản lĩnh. Lúc diễn tả họ sợ sai lầm, sái chỗ, sái mùa rồi bị khinh. Đến đây bạn cũng chưa thấy tôi bàn ngay vào bản chất ái tình của bạn trai.
Họ có một cơ cấu sinh lý mà của bạn gái chỉ giống dung dạng chung thôi. Hôn phối do đó không phải chỉ là một cuộc tính giao mà còn là sự hợp nhất có tính cách nhân xã: tôi muốn nói hợp nhất trí tuệ, ý chí, lương tâm và xã hội. Còn người nam cũng có lúc tuyệt vọng như bạn gái nhưng không thường tự tử đâu mà hễ gặp sớm duyên mới thì người tình xưa chóng thành kỷ niệm.
Phải thắng sự làm biếng sê dịch nầy. Nếu phải ăn vụng, giấu đút đồ ăn riêng họ cũng không từ. Nhưng phần đông họ nhượng bộ bạn trai về điểm nầy.