Nhưng thế nào bạn cũng phải chú ý tới bổn phận đó vào một lúc khác. Vậy nhất định không được đọc báo trên xe! Thế là đã để dành được 45 phút rồi đấy nhé! Về điểm đó, tôi không cho rằng một thất bại vẻ vang lại hơn một thành công nho nhỏ.
Các triết gia đã giảng-nghĩa không gian mà không giảng nghĩa thời gian. Chẳng hạn khu vực âm nhạc (2). Điều thứ nhất là phải vạch mục đích để định hướng nỗ lực của bạn.
Tôi biết có những người cứ đọc, đọc như người ta uống rượu. Còn trong trường hợp trung bình thì tôi khuyên bạn nên lập chương trình cho sáu ngày một tuần thôi. Trong phạm vi cuốn sách nhỏ này, tôi không thể chỉ cho bạn mới đầu nên làm công việc nào, nhưng tôi có hai lời khuyên khá quan trọng.
Tôi đọc năm tờ nhật báo Anh, hai tờ Pháp và vô số tuần báo, tạp chí. Thật lạ lùng! Buổi sáng, bạn thức dậy, thì này, túi bạn đã đầy 24 giờ trong cái chuỗi thời gian của đời bạn. Lòng tự trọng đó là nguồn gốc của mọi quyết định và sự thất bại nhất định làm tổn thương lòng tự trọng của ta.
Nếu bạn muốn, thì bạn có thể mỗi giờ sống một đời sống mới được. Thái độ ấy hoàn toàn vô lý và có hại vì ông đã coi trọng một khoảng thời gian mà ông trông cho mau hết. Nhưng tôi nhấn mạnh rằng văn chương không bao gồm hết khu vực hiểu biết của loài người.
Bạn không thể nghiến răng khi đọc Anna Karerian (tiểu thuyết của văn hào Lev Tolstoi - Nga). Và có thể thoả mãn lòng khao khát hiểu biết của ta mà không cần đến văn chương. Lẽ ấy có vẻ đương nhiên.
Nếu khi bán giấy xe cho ông ta, công ty xe điện hỏi "Tôi đổi cho thầy một đồng tiền vàng, nhưng thầy phải các cho tôi 3 cắc" thì tất ông ta la lên dữ dội. Ta hăm hở chạy đón chuyến xe điện cuối cùng và khi đứng nghỉ ngơi để đợi xe, thì nó đi đi lại lại bên cạnh ta và hỏi ta: "Này anh, anh đã dùng tuổi xuân để làm gì? Và bây giờ anh đang làm gì?". Loại sách để học đó ở Luân Đôn không thiếu gì.
Hỡi người đời, anh phải tự biết anh. Suy nghĩ về lẽ nhân quả, người ta sẽ mất vẻ mặt vô lý, không thấy bực mình hay đau khổ khi gặp nghịch cảnh, người ta sẽ thấy nỗi khổ ở đời giảm đi mà niềm vui thì tăng lên. Và có thể thoả mãn lòng khao khát hiểu biết của ta mà không cần đến văn chương.
Ông đi lại bến xe mà đầu óc rỗng không. Mặc dầu vậy, tôi vẫn phải viết vì cần phải viết. Thế nhưng hàng ngày, vì nhiều lý do, có người đã để thời giờ trôi qua một cách dễ dãi, đã vô tình phung phí vốn liếng quí báu được tạo hoá ban cho ấy, tức chuỗi thời gian đã được định sẵn cho mỗi người, là 24 giờ trong một ngày.
Vật gì cũng xét với tinh thần đó thì đâu đâu ta cũng thấy cái đẹp lạ lùng, biến hóa của đời sống. Về điểm đó, tôi không cho rằng một thất bại vẻ vang lại hơn một thành công nho nhỏ. Nó có thể phản bạn và làm bạn lạc lối đấy.